پیگمنت یا رنگدانه رنگی چیست؟
پیگمنت که در فارسی از آن به عنوان رنگدانه تعبیر می شود در واقع با استفاده از جذب طول موج مورد نظر میتواند رنگ نوری بازتابشی یا انتقالی را دگرگون کند و کاربرد پیگمت ها در صنایع رنگ سازی و پلاستیک متداول می باشد.رنگدانهها یا پیگمنت ها ، به تعبیر دیگر مواد جامد زینتی با شکل و سایزهای مختلف در حلالهای ویژه شان هستند که به حالت معلق تهیه استفاده می شوند و شامل بر مواد سیاه و سفید و رنگی بوده ، و موارد استفاده زیادی در رویه زدن ، رنگرزی توده و پخشایش در هوا دارند. اما با همه این تفاسیر کاربرد اصلی رنگدانه یا پیگمنت مهیا کردن رنگ، مخفی کردن و کنترل براقیت رنگ تولیدی است.
اولین بار رنگدانه های مصنوعی کی تولید شدند؟
اولین رنگ مصنوعی به نام آنیلین توسط یک شیمیدان انگلیسی به نام William Henry Perkin در سال 1856 و در حالی که فقط 18 سال سن داشت تولید گردید. در واقع این اتفاق سر آغازی برای تولید پیگمنت ها و رنگدانه های مصنوعی و آلی در ابتدای قرن بیستم شد. مزیت بالای این رنگدانه ها استفاده از آن ها در صنایع رنگرزی الیاف و صنعت نساجی و همچنین انواع لاک ها ، رنگ های روغنی و صنعت چاپ و نشر که به بازار فروش تولیدات آن زمان ارائه شدند؛ می باشد. اما به جرات می توان گفت معروفترین و تاثیر گذار ترین ساخته های رنگدانه های آلی در صنایع شیمیایی در اسکاتلند و در سال 1935 به نام فتالوسیانین ساخته شد که البته به شکل های مختلف از سال 1910 بر روی این ماده به تناوب اکتشافات و ملاحظاتی صورت گرفته بود .
رنگدانه ها و مواد رنگزای فتالوسیانین یک طبقه از بزرگترین ترکیبات رنگی سنتزی را شامل می شود. مواد رنگزای فتالوسیانین اهمیت تجاری زیادی دارند. فام این ترکیبات اغلب آبی و بنفش است. آنها محدوده فام های آبی تا سبز بسیار درخشان را تحت پوشش قرار می دهند.این ترکیبات در برابر نور و اغلب واکنشگر های شیمیایی بجز عوامل اکسید کننده پایدار هستند.
همچنین جهت دریافت قیمت ضد زنگ زینک ریچ و آموزش تولید و اجرای رنگ زینک ریچ می توانید با کارشناسان رنگ صنعتی ترنج تماس بگیرید.
کاربرد اصلی رنگدانه ها در چه صنایعی است؟
کاربرد اصلی رنگدانه ها در صنعت رنگ سازی برای رنگی کردن محصول مورد استفاده استفاده می شود، و به ذو شکل معدنی و آلی در صنایع رنگسازی تولید می شود. این مطلب به این مفهوم است که دو دسته رنگدانه ها و پیگمنت های معدنی و آلی وجود دارد، به این دسته رنگدانه ها ‘رنگدانه های اولیه’ گفته می شود که شامل پیگمنت هایی از قبیل دی اکسید تیتانیوم (برای طیف رنگ سفید)، اکسید سبز کروم، اکسید آهن زرد و قرمز و غیره است.
پیگمنت-رنگدانه توسعه دهنده یا اکستندر
اما گروه دیگری از رنگدانه ها ‘رنگدانه های توسعه کننده’ نام دارد و از جمله رنگدانه های توسعه دهنده می توان به کلسیم (کربنات کلسیم)، تالک (منیزیم سیلیکات)، میکا، باریت (باریم سولفات) اشاره نمود.رنگدانه های توسعه دهنده ؛ پيگمنتهاي غير پوششي يا اکستندر مثل کربنات کلسيم و باريت و تالک هم شناهته می شوند. پيگمنت سفيد پيگمنت معدني طبيعي است. پيگمنت رنگي معدني مثل اکسيد زرد آهن اکسيد قرمز آهن اکسيد سياه آهن پيگمنت رنگي معدني مصنوعي مثل کرم سبز و سرب قرمز اکسيد مس پيگمنت هاي فلزي معدني مصنوعي مثل پودر آلومينوم برنز وروي.
رنگدانه ها و پیگمنت های معدنی
رنگدانه ها و پیگمنت های معدنی از سطوح بیرونی و درونی لایه های زمین و از طریق تاسیس معادن یه دست می آیند.به لحاظ سایز و اندازه درجه بندی می شوند که دلیل اصلی این دسته بندی خرد شدن و شسته شدن آن هاست.غالباً برای این رنگدانههای طبیعی، معادل مصنوعی هم وجود دارد، یعنی رنگدانه از اجزاء دیگری در اثر یک فرایند شیمیایی ساخته میشود. ظاهراً از نظر شیمیایی با نمونه طبیعی یکسان است، ولی اغلب خواص متفاوتی دارد و معمولاً به خاطر شکل بلوری مطلوبتر، خلوص بیشتر و دانهبندی مطلوبتر ، مرغوبتر از نوع طبیعی می باشد.پیگمنت سفید پیگمنت معدنی طبیعی است.پیگمنت رنگی معدنی مثل اکسید زرد آهن اکسید قرمز آهن اکسید سیاه آهن پیگمنت رنگی معدنی مصنوعی مثل کرم سبز و سرب قرمز اکسید مس پیگمنت های فلزی معدنی مصنوعی مثل پودر آلومینوم برنز و روی.
رنگدانه ها و پیگمنت های آلی
امروزه تولید و عرضه رنگدانههاي آلي معمولا بيشتر از رنگدانههاي معدني شده است. بعضي از جديدترين رنگدانهها ساختار آلي فلزي دارند. اکثر پیگمنت های آلي ،مواد شيميايي آلي هستند که بر روی يک هسته معدني هيدروکسيد آلومينيوم رسوب داده شوند . از مهمترين رنگدانههاي آلي ميتوان به گروه فتالوسيانينها اشاره کرد که طيف رنگهاي آبي و سبز را در بر ميگيرند و فتالوسيانين مس ، رنگدانه آبي ميباشد که به علت خواص مقاومتي خوب در برابر عوامل مختلف ، يک رنگدانه با ارزش به شمار ميرود . فتالوسيانينها را از فتاليک و اوره سنتز ميکنند. رنگدانههاي آلي ، به صورتي که امروزه در صنعت استفاده ميشوند، در طبيعت يافت نميشوند و تقريباً همه آنها سنتزي ميباشند.
تفاوت رنگدانه آلی و معدنی در چیست؟
یک فیلم براق و جذاب در فام های گوناگون با پیگمنت آلی بدست می آید تا با معدنی، خالص ترین پیگمنت سفید دی اکسید تیتانیم و سیاه ترین پیگمنت سیاه کربن بلک است که هر دو جزء پیگمنت معدنی است و بدین ترتیب پیگمنت آلی به صورت سیاه و سفید موجود نمی باشد. تعداد بسیار کمی از پیگمنت های آلی در بالاتر از ۳۰۰ درجه سانتیگراد پایدار می باشندکه ممکن است متلاشی یا ذوب گردند در حالیکه پیگمنت معدنی بالعکس.